Bīduō post Ariovistus ad Caesarem lēgātōs mīsit: velle sē dē iīs rēbus quae inter eōs agī coeptae neque perfectae essent agere cum eō: utī aut iterum conloquiō diem cōnstitueret aut, sī id minus vellet, ex suīs lēgātīs aliquem ad sē mitteret. Conloquendī Caesarī causa vīsa nōn est, et eō magis quod prīdiē eius diēī Germānī retinērī nōn potuerant quīn tēla in nostrōs coicerent. Lēgātum ex suīs sēsē magnō cum perīculō ad eum missūrum et hominibus ferīs obiectūrum exīstimābat. Commodissimum vīsum est C. Valerium Procillum, C. Valeriī Caburī fīlium, summā virtūte et hūmānitāte adulēscentem, cuius pater ā C. Valeriō Flaccō cīvitāte dōnātus erat, et propter fidem et propter linguae Gallicae scientiam, quā multā iam Ariovistus longīnquā cōnsuētūdine ūtēbātur, et quod in eō peccandī Germānīs causa nōn esset, ad eum mittere, et ūna M. Metium, quī hospitiō Ariovistī ūtēbātur. Hīs mandāvit quae dīceret Ariovistus cognōscerent et ad sē referrent. Quōs cum apud sē in castrīs Ariovistus cōnspexisset, exercitū suō praesente conclāmāvit: quid ad sē venīrent? an speculandī causā? Cōnantēs dīcere prohibuit et in catēnās coniēcit.
Notes
Translation
第二天,阿瑞欧维斯图斯向凯撒派去使者,他想和凯撒一起商谈那些在他们之间已开始谈而尚未完成的事情:或是再次择定日期来会谈,或是,如果凯撒不太情愿[做]这事[的话],凯撒就宜从他的诸使者中向他派去一位。[2]在凯撒看来,进行谈判的理由不存在了,尤其因为在这天之前的一天日耳曼人不能抑制[地]向我军投掷矛矢。[3][凯撒]判断他要冒着巨大的风险从自己[这里]向他派去使者并交给野蛮人。[4]看起来最适宜的是伽尤斯·瓦勒瑞乌斯·璞若奇珥路斯(Gaius Valerius Procillus),伽尤斯·瓦勒瑞乌斯·卡布茹斯(Gaius Valerius Caburus)之子,[一个]孔武有力,很有教养的青年——他的父亲被伽尤斯·瓦勒瑞乌斯·伏拉克库斯(Gaius Valerius Flaccus)授予公民权——并且由于[他的]忠诚,又由于[他]对高卢语言的熟习——阿瑞欧维斯图斯因为长期的习惯,运用熟练——又因为对日耳曼人来说,没有伤害他的理由,[凯撒]派[他]和玛尔库斯·美提乌斯(Marcus Metius),那个享受过阿瑞欧维斯图斯之招待的人,一同到他那儿。[5][凯撒]委派这些人以了解阿瑞欧维斯图斯要说什么,并向凯撒呈报。[6]当阿瑞欧维斯图斯看到他们在军营中[站]在自己面前时——在他的军队在场[的情况下]——他大叫道,他们来他[这儿]干什么?难道是为了窥察?当他们试图说话时,[阿瑞欧维斯图斯]阻止之并将[他们]置入枷锁中 。