Vergil, Aeneid VII 601-640

Mos erat Hesperio in Latio, quem protinus urbes

Albanae coluere sacrum, nunc maxima rerum

Roma colit, cum prima mouent in proelia Martem,

siue Getis inferre manu lacrimabile bellum

Hyrcanisue Arabisue parant, seu tendere ad Indos605

Auroramque sequi Parthosque reposcere signa:

sunt geminae Belli portae (sic nomine dicunt)

religione sacrae et saeui formidine Martis;

centum aerei claudunt uectes aeternaque ferri

robora, nec custos absistit limine Ianus.610

has, ubi certa sedet patribus sententia pugnae,

ipse Quirinali trabea cinctuque Gabino

insignis reserat stridentia limina consul,

ipse uocat pugnas; sequitur tum cetera pubes,

aereaque adsensu conspirant cornua rauco.615

hoc et tum Aeneadis indicere bella Latinus

more iubebatur tristisque recludere portas.

abstinuit tactu pater auersusque refugit

foeda ministeria, et caecis se condidit umbris.

tum regina deum caelo delapsa morantis620

impulit ipsa manu portas, et cardine uerso

Belli ferratos rumpit Saturnia postis.

ardet inexcita Ausonia atque immobilis ante;

pars pedes ire parat campis, pars arduus altis

puluerulentus equis furit; omnes arma requirunt.625

pars leuis clipeos et spicula lucida tergent

aruina pingui subiguntque in cote securis;

signaque ferre iuuat sonitusque audire tubarum.

quinque adeo magnae positis incudibus urbes

tela nouant, Atina potens Tiburque superbum,630

Ardea Crustumerique et turrigerae Antemnae.

tegmina tuta cauant capitum flectuntque salignas

umbonum cratis; alii thoracas aenos

aut leuis ocreas lento ducunt argento;

uomeris huc et falcis honos, huc omnis aratri635

cessit amor; recoquunt patrios fornacibus ensis.

classica iamque sonant, it bello tessera signum;

hic galeam tectis trepidus rapit, ille trementis

ad iuga cogit equos, clipeumque auroque trilicem

loricam induitur fidoque accingitur ense.640

    西土的拉提昂有这样一个习惯,一直到

    阿尔巴城还尊为神圣,如今最伟大的城邦

    罗马也依然保持。无论是要大动干戈,

    还是准备将令人潸然的兵燹带给革塔人、

    许耳卡尼亚人和阿拉伯人,或是向印度进军、605

    追逐晨光,或是从帕提亚人手里夺回旌旗——

    有两扇战争的大门(它因此得名柏伦门)

    因其威严和对残暴的战神的敬畏而封圣;

    紧闭它的是一百道铜闩和永恒的钢铁的

    伟力,它的守卫雅努斯也一刻不离开门槛。610

    一旦长老们定下了要作战的坚决信念,

    身着奎利努斯的紫袍,衣着伽比样式的

    显赫的执政官就会打开吱嘎作响的门扇。

    他亲自发号呐喊,其他的壮士跟着附和,

    黄铜的号角齐响起纷乱嘶哑的赞同声。615

    所以在此时,习俗要求拉提努斯必须向

    埃涅阿斯的族人宣战,打开那悲哀之门。

    但那父王却拒绝出手,而是转身逃避了

    这肮脏的职责,遁身于隐秘的阴影之中。

    只见那诸神的王后从天而降,亲自用手620

    推开那两扇迟缓的大门;随着门轴转动,

    萨图恩之女冲破了掌管刀兵的镶铁的门柱。

    于是原先波澜不惊的奥索尼亚燃起了战火,

    一些步兵准备进军平原,一些骑兵在高大的

    马匹上风尘仆仆地前进;人人都寻觅武器。625

    一些人把肥厚的油脂从圆盾上擦得光滑、

    把长枪搓得锃亮,还用磨刀石打磨斧刃,

    又兴奋地支起军旗、聆听喇叭洪亮的声音。

    有五座伟大的城邦都把铁砧架了起来,

    重造长枪:强大的阿提那、骄傲的提布尔、630

    阿耳得亚、克鲁斯图墨利和塔楼林立的安滕奈。

    有人凿出了护头的坚盔,又把柳枝弯折成

    盾牌的毂箍;还有的人将铜铸成胸甲,

    把强韧的真银缓缓打造为轻盈的护腿;

    有的丢下对铧和镰刀的尊重,有的放弃635

    对耕犁的热爱,在炉中重炼起父辈的刀戈。

    只听军号齐鸣,符节上传出开战的讯号;

    这边慌张地拿起护卫盔,那边将颤巍巍的

    马儿套上了车头,将盾牌和三重金丝编成的

    锁甲盖到身上,又配备好忠心耿耿的宝剑。640

    article Nav