Haec ait, et partēs animum versābat in omnēs,630
invīsam quaerēns quam prīmum abrumpere lūcem.
Tum breviter Barcēn nūtrīcem adfāta Sychaeī,
namque suam patriā antīquā cinis āter habēbat:
'Annam, cāra mihī nūtrīx, hūc siste sorōrem:
dīc corpus properet fluviālī spargere lymphā,635
et pecudēs sēcum et mōnstrāta piācula dūcat.
sīc veniat, tūque ipsa piā tege tempora vittā.
sacra Iovī Stygiō, quae rīte incepta parāvī,
perficere est animus fīnemque impōnere cūrīs
Dardaniīque rogum capitis permittere flammae.'640
Sīc ait. Illa gradum studiō celebrābat anīlī.
At trepida et coeptīs immānibus effera Dīdō
sanguineam volvēns aciem, maculīsque trementēs
interfūsa genās et pallida morte futūrā,
interiōra domūs inrumpit līmina et altōs645
cōnscendit furibunda rogōs ēnsemque reclūdit
Dardanium, nōn hōs quaesītum mūnus in ūsūs.
Hīc, postquam Īliacās vestēs nōtumque cubīle
cōnspexit, paulum lacrimīs et mente morāta
incubuitque torō dīxitque novissima verba:650
'Dulcēs exuviae, dum Fāta deusque sinēbat,
accipite hanc animam mēque hīs exsolvite cūrīs.
Vīxī et quem dederat cursum fortūna perēgī,
et nunc magna meī sub terrās ībit imāgō.
Urbem praeclāram statuī, mea moenia vīdī,655
ulta virum poenās inimīcō ā frātre recēpī,
fēlīx, heu nimium fēlīx, sī lītora tantum
numquam Dardaniae tetigissent nostra carīnae.'
translation
这番话说罢,她的心绪转到东又转到西, 630
寻思着如何尽快了断自己嫌恶的生命。
于是她简短地向叙开乌斯的乳母巴耳刻
开口,因为她的乳母已经在故国入土为安:
「叫安娜妹妹到这里来,我亲爱的奶妈啊,
告诉她快快在河水的清流中遍洗过身体, 635
让她一起带来牺牲的羊群和献祭的用品。
她过来后,你也把礼敬的缎带绑在额头。
冥河神主的礼仪,我已开始忠实准备,
也打算一做到底,并且结束我的忧愁,
把木柴上达达尼亚人的肖像也付诸一炬。」 640
说完,乳母就如尽责的老妇及时离去。
而激动的狄多为她可怖的计划迷了心窍,
血红的眼睛飞转,颤抖的两颊时而混有
红晕斑斑,时而又因为死亡将至而发白;
她闯进居所内庭的门槛,疯了似的爬上 645
火葬的柴堆,拔出来自达达尼亚的宝剑——
她要来这礼物,本不是为了这样的用处。
此时,她只见伊利昂的衣物和熟悉的婚床
都历历在目,不禁泪流如注,心中稍稍
有所迟延;她躺倒在床,说出最后的话语: 650
「甜美的战利品啊,只要命运和天神应允,
把我这灵魂接纳去吧,让我从忧怨中解脱!
我已活过,也走过了机运之神赐我的路,
而现在,我伟岸的幽灵将步入九泉之下。
我建造了显赫的城池,目睹了属我的高墙, 655
我替丈夫报了仇,惩罚了和我为敌的兄长,
我何等幸福啊,简直太过幸福——要不是
那达达尼亚的船头却抵达了我们的岸边。」