Ecloga V

MENALCAS    MOPSVS

ME. Cur non, Mopse, boni quoniam conuenimus ambo,

tu calamos inflare leuis, ego dicere uersus,

hic corylis mixtas inter considimus ulmos?

MO. Tu maior; tibi me est aequum parere, Menalca,

siue sub incertas Zephyris motantibus umbras 5

siue antro potius succedimus. aspice, ut antrum

siluestris raris sparsit labrusca racemis.

ME. Montibus in nostris solus tibi certat Amyntas.

MO. Quid, si idem certet Phoebum superare canendo?

ME. Incipe, Mopse, prior, si quos aut Phyllidis ignisb10

aut Alconis habes laudes aut iurgia Codri.

incipe: pascentis seruabit Tityrus haedos.

MO. Immo haec, in uiridi nuper quae cortice fagi

carmina descripsi et modulans alterna notaui,

experiar: tu deinde iubeto ut certet Amyntas. 15

ME. Lenta salix quantum pallenti cedit oliuae,

puniceis humilis quantum saliunca rosetis,

iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas.

sed tu desine plura, puer: successimus antro.

MO. Exstinctum Nymphae crudeli funere Daphnin 20

flebant (uos coryli testes et flumina Nymphis),

cum complexa sui corpus miserabile nati

atque deos atque astra uocat crudelia mater.

non ulli pastos illis egere diebus

frigida, Daphni, boues ad flumina; nulla neque amnem 25

libauit quadripes nec graminis attigit herbam.

Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones

interitum montesque feri siluaeque loquuntur.

Daphnis et Armenias curru subiungere tigris

instituit, Daphnis thiasos inducere Bacchi 30

et foliis lentas intexere mollibus hastas.

uitis ut arboribus decori est, ut uitibus uuae,

ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus aruis,

tu decus omne tuis. postquam te fata tulerunt,

ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo. 35

grandia saepe quibus mandauimus hordea sulcis,

infelix lolium et steriles nascuntur auenae;

pro molli uiola, pro purpureo narcisso

carduus et spinis surgit paliurus acutis.

spargite humum foliis, inducite fontibus umbras, 40

pastores (mandat fieri sibi talia Daphnis),

et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen:

'Daphnis ego in siluis, hinc usque ad sidera notus,

formosi pecoris custos, formosior ipse.'

ME. Tale tuum carmen nobis, diuine poeta, 45

quale sopor fessis in gramine, quale per aestum

dulcis aquae saliente sitim restinguere riuo.

nec calamis solum aequiperas, sed uoce magistrum:

fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.

nos tamen haec quocumque modo tibi nostra uicissim 50

dicemus, Daphninque tuum tollemus ad astra;

Daphnin ad astra feremus: amauit nos quoque Daphnis.

MO. An quicquam nobis tali sit munere maius?

et puer ipse fuit cantari dignus, et ista

iam pridem Stimichon laudauit carmina nobis. 55

ME. Candidus insuetum miratur limen Olympi

sub pedibusque uidet nubes et sidera Daphnis.

ergo alacris siluas et cetera rura uoluptas

Panaque pastoresque tenet Dryadasque puellas.

nec lupus insidias pecori, nec retia ceruis 60

ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis.

ipsi laetitia uoces ad sidera iactant

intonsi montes; ipsae iam carmina rupes,

ipsa sonant arbusta: 'deus, deus ille, Menalca!'

sis bonus o felixque tuis! en quattuor aras: 65

ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo.

pocula bina nouo spumantia lacte quotannis

craterasque duo statuam tibi pinguis oliui,

et multo in primis hilarans conuiuia Baccho

(ante focum, si frigus erit; si messis, in umbra) 70

uina nouum fundam calathis Ariusia nectar.

cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon;

saltantis Satyros imitabitur Alphesiboeus.

haec tibi semper erunt, et cum sollemnia uota

reddemus Nymphis, et cum lustrabimus agros. 75

dum iuga montis aper, fluuios dum piscis amabit,

dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae,

semper honos nomenque tuum laudesque manebunt.

ut Baccho Cererique, tibi sic uota quotannis

agricolae facient: damnabis tu quoque uotis. 80

MO. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona?

nam neque me tantum uenientis sibilus Austri

nec percussa iuuant fluctu tam litora, nec quae

saxosas inter decurrunt flumina uallis.

ME. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta; 85

haec nos 'formosum Corydon ardebat Alexin',

haec eadem docuit 'cuium pecus? an Meliboei?'

MO. At tu sume pedum, quod, me cum saepe rogaret,

non tulit Antigenes (et erat tum dignus amari),

formosum paribus nodis atque aere, Menalca. 90

    其五           墨那尔卡  摩普苏

     

    墨        摩普苏啊,既然咱两个正好在此相遇,

                你擅长吹轻巧的芦笛,我则擅长唱歌;

                我们何不在榛树和榆树驳杂之处席地而坐。

     

    摩        你年纪大,墨那尔卡,我理应顺服于你,5

                不论是叫我俩去为西风吹拂、来回摇动的

                树荫下,还是去那岩洞之中。但你看,

                山洞里遍布着林间野藤结出的稀罕果子。

     

    墨        在咱们的山里,只有阿明塔能和你竞争。

     

    摩        什么,可是那斗胆和福玻斯挑战歌技的家伙?10

     

    墨        你先来吧,摩普苏,你曾对费莉诉过衷情、

                赞颂过阿尔孔,还叙述过科德鲁的争端。

                开始吧,吃草的羊羔们自有提堤鲁来照看。

     

    摩        不久前我曾把一首歌刻在绿油油的树皮上,

                又逐句逐行给它谱上曲调。让我试试看:15

                等你听罢,再叫阿明塔来和我一拼高下。

     

    墨        正如那低垂的柳林远逊于淡色的橄榄树,

                正如卑微的甘松草不如迦太基的红蔷薇,

                依我的判断,阿明塔同样也赛不过你。

                但闲话少说,孩子,我们已到了山洞里。20

     

    摩        达弗尼撒手人寰,仙女们因为他的不幸

                而哭泣,榛树和河流啊,你们都能作证;

                他的母亲抱着亲生儿子可哀悼的遗体

                嚎啕大哭,申诉神明和上天是多么残酷。

                那些日子里,再无人来到冰寒的河边放牧、25

                将牛群喂养,达弗尼啊,四足的动物们

                不再到小溪边饮水、不再碰绿茵间的花草。

                达弗尼啊,群山和树林都将消息传报,

                说布匿的狮子都为你的殒命呻吟哀号。

                达弗尼教我们乘战车制服亚美尼亚的猛虎,30

                达弗尼曾给我们带来巴克科斯的葡萄藤杖,

                将坚韧的长枪以茂密而蓬松的绿叶缠绕。

                正如树木因藤蔓添彩,葡萄为藤蔓增光,

                正如牡牛之于畜群,麦穗之于肥沃的良田——

                你是人民的全部荣耀。自从命运带走了你,35

                连帕勒斯和阿波罗都离这片土地而去。

                我们曾满怀希望,向田畦播下硕大的麦籽,

                生出的却是不祥的莠草和不结果的芦苇;

                不再有纤柔的紫罗兰,不再有绀色的水仙,

                反而是丛丛荆棘和带刺的野蓟拔地而起。40

                快往地上撒下叶子,用树荫掩盖泉水,

                牧羊人们,这些乃是达弗尼亲自嘱咐;

                堆起一座坟冢,上面再添上铭文两句:

                「我是树林中的达弗尼,名声直达天际,

                我看守美丽的羊群,自己却比它们更美丽。」   45

     

    墨        要我说,神样的诗人啊,听你将歌调咏唱

                就好像疲惫的旅人在芳草间打盹,又好像

                酷暑时节在腾跃的山涧拿甘甜的流水解渴。

                你不仅能吹笛,唱歌也能媲美你的老师,

                幸福的少年,如今你简直快和他并驾齐驱。50

                无论如何,现在轮到我献丑,向你唱出

                我的歌儿:让我来把你的达弗尼送上云霄,

                让我带他到天边,因为达弗尼也爱过我呀。

     

    摩        啊,还有什么比这样的馈赠更让我珍惜?

                那位少年的确值得歌咏;而很久以前 55

                斯提密孔就向我大力称赞将你的这首歌。

     

    墨        达弗尼崇敬地来到天国人迹罕至的大门,

                烨然生辉的他俯视脚下的云霞和星辰。

                于是茂盛的树木和农田的作物都满心欢喜,

                还有潘神、牧羊人们和森林为家的仙女,60

                恶狼也不再想着谋害羊群,不再有陷阱

                将鹿捕捉,因为善良的达弗尼喜欢安宁。

                正是嵯峨的群山愉快地将这声音送上

                繁星的所在,只听这声音在山崖间回荡,

                树丛齐声作响:「他是神、是神啊,墨那尔卡!」65

                请你护佑你的子民,赐他们福!有四座祭坛——

                看,两座献给你,达弗尼,另两座给福玻斯。

                每年我都将献上两杯满溢泡沫的鲜乳,

                并为你摆上两大碗橄榄榨出的香油,

                更要呈出千百盏美酒,由我纵情欢谑—— 70

                天冷就在炉火前,秋收时就在树荫下——

                我将往杯中注入阿里乌西亚的玉液琼浆,

                达摩塔和吕克提亚的埃贡将来为我歌唱,

                阿尔斐西波乌把羊身牧神蹦跳的舞步模仿。

                这些祭祀都将归你,每当我们向林中仙女 75

                庄严立誓,每当我们施下洁净土地的圣礼。

                只要野猪还爱浪迹山巅,只要鱼还爱河水,

                只要蜜蜂食麝香、夏蝉饮甘露还津津有味,

                你的光荣、你的英名、对你的赞颂都将长存。

                农夫们年年岁岁都将向你祈祷,就如同对 80

                巴克科斯和刻瑞斯:你将回应他们的祷告。

     

    摩        听了这首歌,我该用什么样的礼物回报你?

                对我来说,无论是徐徐吹来的南风呢喃、

                为波涛击打的海岸,还是河水匆匆流淌在

                巉岩密布的山谷,都不如你的歌声叫我开怀。85

     

    墨        让我先把这支纤细精致的芦管赠给你,

                是它教我唱「科律冬曾爱上俊美的阿勒克西」,

                也是它教我唱「这可是墨利波乌家的羊」。

     

    摩        而请你收下这根安提革涅求之不得的木杖,

                尽管他那时配得上我的爱;木杖是多么漂亮,90

                墨那尔卡,还由匀称的结节和黄铜装点。

    article Nav