Ecloga IX

LYCIDAS    MOERIS

L.  Quo te, Moeri, pedes? an, quo uia ducit, in urbem?

M. O Lycida, uiui peruenimus, aduena nostri

(quod numquam ueriti sumus) ut possessor agelli

diceret: 'haec mea sunt; ueteres migrate coloni.'

nunc uicti, tristes, quoniam fors omnia uersat, 5

hos illi (quod nec uertat bene) mittimus haedos.

L. Certe equidem audieram, qua se subducere colles

incipiunt mollique iugum demittere cliuo,

usque ad aquam et ueteres, iam fracta cacumina, fagos,

omnia carminibus uestrum seruasse Menalcan. 10

M. Audieras, et fama fuit; sed carmina tantum

nostra ualent, Lycida, tela inter Martia quantum

Chaonias dicunt aquila ueniente columbas.

quod nisi me quacumque nouas incidere lites

ante sinistra caua monuisset ab ilice cornix, 15

nec tuus hic Moeris nec uiueret ipse Menalcas.

L. Heu, cadit in quemquam tantum scelus? heu, tua nobis

paene simul tecum solacia rapta, Menalca!

quis caneret Nymphas? quis humum florentibus herbis

spargeret aut uiridi fontis induceret umbra? 20

vel quae sublegi tacitus tibi carmina nuper,

cum te ad delicias ferres Amaryllida nostras?

'Tityre, dum redeo (brevis est uia), pasce capellas,

et potum pastas age, Tityre, et inter agendum

occursare capro (cornu ferit ille) caueto.' 25

M. Immo haec, quae Varo necdum perfecta canebat:

'Vare, tuum nomen, superet modo Mantua nobis,

Mantua uae miserae nimium uicina Cremonae,

cantantes sublime ferent ad sidera cycni.'

L. Sic tua Cyrneas fugiant examina taxos, 30

sic cytiso pastae distendant ubera uaccae,

incipe, si quid habes. et me fecere poetam

Pierides, sunt et mihi carmina, me quoque dicunt

uatem pastores; sed non ego credulus illis.

nam neque adhuc Vario uideor nec dicere Cinna 35

digna, sed argutos inter strepere anser olores.

M. Id quidem ago et tacitus, Lycida, mecum ipse uoluto,

si ualeam meminisse; neque est ignobile carmen.

'huc ades, o Galatea; quis est nam ludus in undis?

hic uer purpureum, uarios hic flumina circum 40

fundit humus flores, hic candida populus antro

imminet et lentae texunt umbracula uites.

huc ades; insani feriant sine litora fluctus.'

L. Quid, quae te pura solum sub nocte canentem

audieram? numeros memini, nisi uerba tenerem: 45

'Daphni, quid antiquos signorum suspicis ortus?

ecce Dionaei processit Caesaris astrum,

astrum quo segetes gauderent frugibus et quo

duceret apricis in collibus uua colorem.

insere, Daphni, piros: carpent tua poma nepotes.' 50

M. Omnia fert aetas, animum quoque. saepe ego longos

cantando puerum memini me condere soles.

nunc oblita mihi tot carmina, uox quoque Moerim

iam fugit ipsa: lupi Moerim uidere priores.

sed tamen ista satis referet tibi saepe Menalcas. 55

L. Causando nostros in longum ducis amores.

et nunc omne tibi stratum silet aequor, et omnes,

aspice, uentosi ceciderunt murmuris aurae.

hinc adeo media est nobis uia; namque sepulcrum

incipit apparere Bianoris. hic, ubi densas 60

agricolae stringunt frondes, hic, Moeri, canamus;

hic haedos depone, tamen ueniemus in urbem.

aut si nox pluuiam ne colligat ante ueremur,

cantantes licet usque (minus uia laedet) eamus;

cantantes ut eamus, ego hoc te fasce leuabo. 65

M. Desine plura, puer, et quod nunc instat agamus;

carmina tum melius, cum uenerit ipse, canemus.

    其九  吕喀达  摩里

     

    吕        你去哪里,摩里?走这条路可是进城去?

     

    摩        哦,吕喀达,我们从未担忧过,竟然会

                活着见到今天:一亩三分地为异邦人所有,

                还说:「这是我的地盘,你们老田户快搬走。」

                受了这挫败,咱悲从中来,因为命运无常,5

                如今为别人家赶起羊——但愿他也无福可享。

     

    吕        可是我确凿地听说,在那丘壑变得平夷、

                山脉渐渐走低,形成舒缓斜坡的地方,

                直到水边和古老的榉林断折的高枝之间,

                墨那尔卡用歌谣把一切都保存了下来。10

     

    摩        你听得不错,是有这传言。但我们唱的歌

                在战神的刀剑下,吕喀达,就好比人说

                卡俄尼亚的白鸽面对雄鹰袭来一样无力。

                若不是左手边有只乌鸦在空心的冬青树边

                警告我无论如何都要制止横生新的争端,15

                你的摩里,还有墨那尔卡,都性命难保哩。

     

    吕        唉!这样的祸事有谁曾遭过?唉!你给予

                我们的抚慰差点和你一起被夺,墨那尔卡!

                谁来把仙女们歌咏?谁来往地上撒遍盛开

                花朵的香草,谁来用树荫遮盖碧绿的涌泉?20

                还有不久前我悄悄从你那儿偷听来的歌,

                当你跑去找咱们最喜欢的阿玛律莉的时候:

                「提堤鲁,我去去就回,之前请你喂起羊儿,

                它们吃饱了就带去喝水。提堤鲁呀,要注意

                赶羊时别挡住公的那只,它可顶着犄角呢。」25

     

    摩        不如唱这几句献给瓦鲁斯的,他还没润色完:

                「瓦鲁斯,你的名字——但愿曼图阿能留给我们,

                唉,离苦命的克瑞摩那太近的曼图阿!——

                将由曲项高歌的天鹅带到高空群星之间。」

     

    吕        如何让你的蜜蜂躲开屈耳涅亚的紫杉,30

                如何让饱食苜蓿的母牛们乳房涨满,

                你要是还有歌,就唱起来吧。九姐妹也曾

                教我当诗人,我也会唱些调子;牧羊人们

                也管我叫歌手,但我一直对他们将信将疑;

                看起来我至今也没写出什么配得上瓦留斯 35

                或辛那;我就像只鹅,在善鸣的雁群中吱嘎。

     

    摩        要说我呢,吕喀达,虽不言语,心里却

                翻来倒去,把词句背熟——这歌倒也真不赖:

                「来这里吧,伽拉忒娅!波浪里有什么好玩?

                这里有紫红的春天,这里大地在溪流两边 40

                泼洒了多样的花蕾;这里的白杨树泛着光彩,

                盖起了洞穴,藤蔓低垂,细小的影子交织。

                来这里吧,放任那发狂的巨浪搏击海岸。」

     

    吕        我曾听到你独自在晴朗的夜空下歌唱,

                唱的是什么?我记得节奏,歌词却不大肯定:45

                「达弗尼,你为何要眺望古老的星座升起?

                看那狄俄涅的后裔、恺撒的星辰在运行,

                谷地因那颗星而欢乐,产出累累的大麦,

                葡萄因那颗星,给阳光下的山峦增光添彩。

                种下梨子吧,达弗尼,你的后代会有得摘。」50

     

    摩        时间带走了一切,包括记忆;我时常记起,

                当我年少时,常常唱着歌送走悠长的白昼:

                现在那么多歌谣我都忘了,连声音也已经

                离我摩里而去:看来是狼先见到了我。

                但是墨那尔卡会把这些歌给你唱个够。55

     

    吕        你的推辞之语反而增添了我甜美的渴求。

                如今平坦的海面都为你噤声不语,你看,

                天空中所有喃喃细语的微风都已平息。

                我们路程走了一半,比阿诺耳的陵墓

                正渐渐进入视野。这里农夫采下厚密的 60

                树叶,摩里,让我们就在这里歌唱:

                就在这里放下羊羔吧,进城还来得及。

                假如你担心天色已晚,可能天降雨水,

                那也可以边唱边走,使路途少些心烦。

                咱们边唱边走吧,我来为你减轻负担。65

     

    摩        别再说了,孩子,咱们还是做点要紧事。

                等他本人来了,咱们再唱更动听的歌。

    article Nav