Ecloga VIII

Pastorum Musam Damonis et Alphesiboei,

immemor herbarum quos est mirata iuuenca

certantis, quorum stupefactae carmine lynces,

et mutata suos requierunt flumina cursus,

Damonis Musam dicemus et Alphesiboei. 5

tu mihi, seu magni superas iam saxa Timaui

siue oram Illyrici legis aequoris,—en erit umquam

ille dies, mihi cum liceat tua dicere facta?

en erit ut liceat totum mihi ferre per orbem

sola Sophocleo tua carmina digna coturno? 10

a te principium, tibi desinam: accipe iussis

carmina coepta tuis, atque hanc sine tempora circum

inter uictricis hederam tibi serpere lauros.

      Frigida uix caelo noctis decesserat umbra,

cum ros in tenera pecori gratissimus herba: 15

incumbens tereti Damon sic coepit oliuae.

D.        Nascere praeque diem ueniens age, Lucifer, almum,

coniugis indigno Nysae deceptus amore

dum queror et diuos, quamquam nil testibus illis

profeci, extrema moriens tamen adloquor hora. 20

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

Maenalus argutumque nemus pinusque loquentis

semper habet, semper pastorum ille audit amores

Panaque, qui primus calamos non passus inertis.

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus. 25

Mopso Nysa datur: quid non speremus amantes?

iungentur iam grypes equis, aeuoque sequenti

cum canibus timidi uenient ad pocula dammae.

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus. 28a

Mopse, nouas incide faces: tibi ducitur uxor. 29

sparge, marite, nuces: tibi deserit Hesperus Oetam. 30

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

o digno coniuncta uiro, dum despicis omnis,

dumque tibi est odio mea fistula dumque capellae

hirsutumque supercilium promissaque barba,

nec curare deum credis mortalia quemquam. 35

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

saepibus in nostris paruam te roscida mala

(dux ego uester eram) uidi cum matre legentem.

alter ab undecimo tum me iam acceperat annus,

iam fragilis poteram a terra contingere ramos: 40

ut uidi, ut perii, ut me malus abstulit error!

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

nunc scio quid sit Amor: nudis in cautibus illum

aut Tmaros aut Rhodope aut extremi Garamantes

nec generis nostri puerum nec sanguinis edunt. 45

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

saeuus Amor docuit natorum sanguine matrem

commaculare manus; crudelis tu quoque, mater.

crudelis mater magis, an puer improbus ille?

improbus ille puer; crudelis tu quoque, mater. 50

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

nunc et ouis ultro fugiat lupus, aurea durae

mala ferant quercus, narcisso floreat alnus,

pinguia corticibus sudent electra myricae,

certent et cycnis ululae, sit Tityrus Orpheus, 55

Orpheus in siluis, inter delphinas Arion.

      incipe Maenalios mecum, mea tibia, uersus.

omnia uel medium fiat mare. uiuite siluae:

praeceps aerii specula de montis in undas

deferar; extremum hoc munus morientis habeto. 60

      desine Maenalios, iam desine, tibia, uersus.

      Haec Damon; uos, quae responderit Alphesiboeus,

dicite, Pierides: non omnia possumus omnes.

A.        Effer aquam et molli cinge haec altaria uitta

uerbenasque adole pinguis et mascula tura, 65

coniugis ut magicis sanos auertere sacris

experiar sensus; nihil hic nisi carmina desunt.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

carmina uel caelo possunt deducere lunam,

carminibus Circe socios mutauit Vlixi, 70

frigidus in pratis cantando rumpitur anguis.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

terna tibi haec primum triplici diuersa colore

licia circumdo, terque haec altaria circum

effigiem duco; numero deus impare gaudet. 75

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

necte tribus nodis ternos, Amarylli, colores;

necte, Amarylli, modo et 'Veneris' dic 'uincula necto'.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

limus ut hic durescit, et haec ut cera liquescit 80

uno eodemque igni, sic nostro Daphnis amore.

sparge molam et fragilis incende bitumine lauros:

Daphnis me malus urit, ego hanc in Daphnide laurum.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

talis amor Daphnin qualis cum fessa iuuencum 85

per nemora atque altos quaerendo bucula lucos

propter aquae riuum uiridi procumbit in ulua

perdita, nec serae meminit decedere nocti,

talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. 90

has olim exuuias mihi perfidus ille reliquit,

pignora cara sui, quae nunc ego limine in ipso,

Terra, tibi mando; debent haec pignora Daphnin.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

has herbas atque haec Ponto mihi lecta uenena 95

ipse dedit Moeris (nascuntur plurima Ponto);

his ego saepe lupum fieri et se condere siluis

Moerim, saepe animas imis excire sepulcris,

atque satas alio uidi traducere messis.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. 100

fer cineres, Amarylli, foras riuoque fluenti

transque caput iace, nec respexeris. his ego Daphnin

adgrediar; nihil ille deos, nil carmina curat.

      ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.

'aspice: corripuit tremulis altaria flammis 105

sponte sua, dum ferre moror, cinis ipse. bonum sit!'

nescio quid certe est, et Hylax in limine latrat.

credimus? an, qui amant, ipsi sibi somnia fingunt?

      parcite, ab urbe uenit, iam parcite carmina, Daphnis.

    其八

     

    牧羊人达蒙和阿尔斐西波乌的歌谣——

    小母牛听他们赛歌,入迷得忘记了吃草,

    山猫们都为这婉转的旋律而神魂颠倒,

    连流水也为之一变,平息了常日的奔跑——

    让我们讲述达蒙和阿尔斐西波乌的歌谣。5

     

    但我眼见你已越过大河提玛伍斯的石滩,

    正畅游在伊吕里亚的海面——要到何时

    才有那么一天,让我能述说你的事迹?

    何时我才能传给全世界为你而作的歌诗,

    只有它们能配得上索福克勒斯的悲剧?10

    以你开始的,也将以你终结:请收下我

    遵命写下的诗句,给你的眉端绕起

    属于胜利者的青藤和纠缠匍匐的月桂。

     

    趁夜色清寒尚未褪去、天上还有阴影,

    纤细的草叶上最甘美的露水滋润着众牲,15

    此时达蒙倚着平滑的橄榄杖,一展歌喉:

     

    达        现身吧,启明星,请带来吉日良辰,

                而我却哀叹相思,因为倪萨,我的爱人,

                让我心灰意冷;天神的见证也于事无补,

                我在行将就木的最后时刻仍呼唤他们。20

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                迈那卢山的森林总能言善辩,松涛总在

                窃窃私语;它也总在倾听牧羊人的情歌、

                倾听潘神——是他第一个将芦笛从沉寂唤醒。

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。25

     

                倪萨嫁给了摩普苏:世间没有不可能,

                只要有爱,带翼的神狮也会和母马配对;

                胆怯的小鹿也和猎犬从一个池中饮水。

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                燃起新火炬吧,摩普苏,新娘由你牵携。30

                撒起干果吧,新郎:暮星为你和俄塔山告别。

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                哦,和夫君相配的妻子!即使你睥睨他人,

                即使你厌恶我芦管的音乐和微贱的羊群,

                即使对鄙夷我毛呲呲的双眉和耷拉的胡须,35

                即使你不信有哪位天神会关心凡间琐事!

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                在我家栅栏边,我最初见你青春年少,

                由我领路,你和母亲一同采集苹果,

                还润湿着朝露;那时我十一岁生日刚过,40

                刚刚能立地伸手,把柔弱的枝条抓握:

                可一见到你,我就丢了心魂、一错再错!

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                如今我算认识了爱神:他在坚硬的乱石丛、

                在特马罗斯、洛多珀或极远的伽剌曼之地长大;45

                这孩子不和我们同种,也不是血肉所生。

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                是野蛮的爱神教会母亲用亲生子女的鲜血

                沾染自己的双手——你这母亲,简直太残忍:

                但谁更残忍,母亲还是那乖戾的顽童? 50

                那小子恶贯满盈,可你这母亲也太无情。

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                现在让狼从羊身后逃跑,让坚韧的橡树

                结出金灿灿的果实,让水仙花盛开于桤木,

                让油光滑亮的琥珀从柽树皮滋滋渗出,55

                让呜呜叫的猫头鹰和天鹅竞赛,让提堤鲁

                成为林间的俄耳甫斯和海豚相伴的阿里翁。

                    开始,我的笛子,为我唱起迈那卢的旋律。

     

                不,让大海湮没一切!你们活下去吧,树木!

                我将从云雾山巅的塔楼一跃而下,投身于 60

                浩瀚的波涛;请她收下将死者的最后礼物。

                    结束,我的笛子,不要再唱迈那卢的旋律。

     

    这就是达蒙的歌。至于阿尔斐西波乌的回复,

    九姐妹啊,还请你们来唱出:人力总有限度。

     

    阿        带水来,轻轻地将祭坛用缎带环绕,65

                燃起油脂漫溢的香枝和雄性的乳香,

                让这些神圣的法术使我的夫君重回理智,

                让我试试:万事具备,唯有咒语未施。

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。

     

                正是这些咒语,可以将明月拖下天庭,70

                用这咒语,喀耳刻曾将尤利西斯的同伴变形,

                施下咒语,冰凉的毒蛇也会猝死在草坪。

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。

     

                我将三重的细丝分成三种不同的颜色,

                让它们各得其所,又拿小像围起这祭坛 75

                走上三番:正是奇数能叫神灵们喜欢。

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。

     

                来,系三个结,阿玛律莉,用那三色线;

                阿玛律莉,要边系边说:「这是爱神的锁链。」

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。80

     

                陶土烧得愈发坚硬,而白蜡则渐渐消熔,

                尽管火没变:我的爱对达弗尼的作用相同。

                撒下细磨的面粉,让沥青将干脆的桂枝炙烤。

                小坏蛋达弗尼使我心焦,我为他把月桂燃烧。

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。85

     

                让达弗尼坠入爱河吧!仿佛一头小牝牛

                在高山上和树林间将牡牛苦苦寻求,

                在溪水潺潺、在青翠的石莼间精疲力尽,

                孤独地倒地,无心归去,不顾夜色沉沉——

                愿他如此,也愿我对他的折磨置若罔闻。90

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。

     

                正是他这负心的,当年赠给我这些信物,

                当他钟情的见证。如今我把它们放在门槛,

                送给你,地母;这些证物会把达弗尼召唤。

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。95

     

                这些仙草,还有这些从黑海边采的迷药,

                由摩里亲自给我(黑海边长着不知多少);

                我曾见他屡次用魔药变成狼形,隐遁踪迹

                于丛林间,屡次从幽深的坟中唤出魂灵;

                我还见到摩里将别人家收割的庄稼偷运。100

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。

     

                带走这火灰,阿玛律莉,朝门外的流水

                扔过头顶,千万不要回头。这样我能接近

                达弗尼;虽然他不信神,对巫术也不关心。

                    带他从城里回家,我的咒语,带达弗尼回来。105

     

                看哪,我还没来得及清扫祭坛上的灰烬,

                它自己就着了,火光颤动。但愿能有好运!

                虽然不能肯定,但看门狗已在门口吠个不停。

                我该相信吗?还是沉溺于梦中的人太多情?

                    停下吧,咒语,他从城里回家来了,达弗尼!110

    article Nav